تاریخیچه مختصر گردشگری ( ګرځندوی)
گردشگری در سال ۱۳۳۷ هـ ش / ۱۹۵۸ میلادی ، هنگامی که جناب عبدالوهاب طرزی – یکی از دیپلوماتهای پیشتاز افغانستان – گامهای نخست را برای معرفی افغانستان در سطح بینالمللی برداشت. اما بنای رسمی و اداری این نهاد، در سال ۱۳۴۲ هـ ش / ۱۹۶۳ میلادی، در چارچوب وزارت اطلاعات و فرهنگ و به ابتکار حکومت وقت در دوره سلطنت اعلیحضرت محمد ظاهرشاه، نهاده شد.
این اداره صرفاً نهاد تشریفاتی نبود؛ بلکه حامل یک رسالت بزرگ بود: معرفی افغانستان بهعنوان کشوری امن، باستانی، طبیعت دوست و مهمان نواز در سطح جهان.
از جمله اقدامات اولیه میتوان به ایجاد دفاتر ګرځندوی در کابل، هرات، بامیان، مزارشریف و ننگرهار، چاپ نقشهها و بروشورهای معرفی افغانستان به زبانهای مختلف، برگزاری نمایشگاههای فرهنگی، تسهیل روند صدور ویزا و تقویت زیرساختهای حمل ونقل اشاره کرد.
دوران شکوفایی – دهههای ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰
در این دوره، افغانستان درخشانترین فصل سیاحت خود را تجربه کرد؛ هزاران سیاح از اروپا، آمریکا، جاپان، ایران و کشورهای عربی راهی افغانستان میشدند. مسیر معروف (هیپی ترایل) به یک مسیر سفر گفته میشود که در دهههای ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی محبوب بود و عمدتاً توسط هیپیها و جوانان غربی طی میشد. افغانستان را به ایستگاه اصلی سفر زمینی میان شرق و غرب بدل کرده بود.
مقاصد برجستهای چون کوه بابا، منار جام، ارگ هرات، شاه زادههای تیموری، بند امیر و بازارهای سنتی کابل، چهرهی واقعی زیبایی و تاریخ این سرزمین را به جهانیان نشان دادند. هوتلهای مشهور ساخته شد و پروازهای مستقیم میان افغانستان و کشورهای منطقه برقرار گردید.
دوره رکود – از ۱۳۵۷ تا ۱۳۸۰
متأسفانه، با وقوع کودتای ثور، اشغال کشور توسط اتحاد جماهیر شوروی و سالهای تلخ جنگهای داخلی، چراغ سیاحت در افغانستان خاموش شد. اداره ګرځندوی عملاً تعطیل گردید، دفاتر آن فروپاشید و بسیاری از زیرساختها متحمل آسیبهای شدید شدند. افغانستان از نقشه سیاحت جهان حذف گردید.
تلاش برای احیای مجدد – از ۱۳۸۱ تا ۱۴۰۰
در دوران حکومت تحت نام جمهوریت این اداره بار دیگر در چوکات وزارت اطلاعات و فرهنگ احیا گردید. برنامههایی جهت بازسازی مناطق سیاحتی، اجرای تورهای داخلی، برگزاری فستیوالهای فرهنگی، و آموزش جوانان راهاندازی شد. بامیان، پنجشیر، بدخشان، هرات و ننگرهار مجدداً به کانونهای توجه سیاحان داخلی و معدودی از سیاحان خارجی تبدیل شدند.
مرحله نوین – از ۱۴۰۰ تاکنون
الحمدلله، در دوره جدید تحت حاکمیت امارت اسلامی افغانستان، فصل نوینی در عرصه سیاحت آغاز گردیده است؛ فصلی که بر پایه ارزشهای اسلامی، استفاده از ظرفیتهای داخلی و مشارکت میان دولت و بخش خصوصی استوار است.
گامهای اساسی برداشته شده است:
- تدوین قانون گرحندوی مطابق شریعت و منافع ملی
- تنظیم شرطنامههای شرکت های سیاحتی و تاسیسات بود باش
- تامین امنیت سرتاسری و ایجاد سهولت برای سیاحین خارجی
- برگزاری تورهای آموزشی داخلی
- بهرهگیری از ابزارهای دیجیتال برای معرفی چهره واقعی افغانستان به جهان
نتیجه:
بر اساس تحلیل انجامشده، سیاحت در افغانستان نهتنها یک فرصت اقتصادی، بلکه ابزاری راهبردی برای تقویت هویت ملی، تحکیم پیوندهای فرهنگی و معرفی تمدن اسلامی ما به جهان است. احیای این صنعت، نیازمند رویکردی متوازن میان توسعه پایدار، حفاظت از میراث فرهنگی و پایبندی به ارزشهای اسلامی است. با بهرهگیری از ظرفیتهای طبیعی، تاریخی و انسانی کشور، و با تکیه بر عزم ملی، مدیریت علمی و حمایت امارت و ملت، میتوان افغانستان را بهعنوان یکی از مقاصد مهم سیاحتی در منطقه و جهان مطرح ساخت.
:::
ریاست انسجام فعالیت های ګرځندوی که مسوولیت ارایه امور ګرځندوی را به عهده دارد در بخش های ذیل ارایه خدمات مینماید
جواز نامه سیاحتی
۱-در قدم نخست درخواستی عنوانی مقام معینیت ګرځندوی مالی و اداری
۲-به دسترس قرار دادن فورم موسسین و ترتیب توسط موسسین شرکت سیاحتی
۳-ارایه تضمین برای شرکت سیاحتی که دارنده جواز:شرکت سیاحتی،لوژستیکی،تجارتی،یا شرکت معتبر دیګر باشد.
۴-ترتیب پلان تجارتی از سوی شرکت سیاحتی و پیشکش جهت طی مراحل
۵-ارایه استعلام های جنایی و نمبر تشخیصیه از طرف ریاست ګرځندوی و اخذ جوابیه از سوی مراجع مربوط
۶-پرداخت حق الامتیاز شرکت مبلغ ۳۰۰۰۰ هزار افغانی از طرف متقاضی قابل یاد آوریست هر خدمات شامل زیارتی،درمانی و تحصیلی هر یک این خدمات مبلغ ۱۰۰۰۰ هزار افغانی بیشتر جهت اضافه نمودن این خدمات هزینه دارند،
۷-پروسه چاپ جواز بعد از تاییدی اسناد اجرا میګردد.
بخش توریستی
شامل هماهنګی برای سفر توریستان خارجی به ولایات میباشد
۱-برای معرفی کتبی سیاحین به ولایات کشور و هماهنګی با ادارات محلی،پالیسی امارت اسلامی افغانستان ایجاب مینماید تا جهت شناختاندن سیاحین به ادارات و جامعه محلی از شیوه معرفت کتبی استفاده نماید که رعایت دستورالعمل مشخص ضروری است که این اقدام به منظور سهولت در سفر،افزایش امنیت و بهبود هماهنګی ها از سوی ریاست ګرځندوی انجام میشود که مراحل ضروری قرار ذیل در نظر ګرفته شود.
تهیه مکتوب معرفی نامه رسمی از سوی شرکت ها:
مرحله اول:شرکت ها و ارایه دهنده ګان خدمات سیاحین مکلف اند برای هر تیم سیاحتی مکتوب رسمی تهیه و به مقام معینیت ګرځندوی مالی و اداری جهت احکام ارایه نمایند که اطلاعات زیر را دارا ,باشد :
-مشخصات کامل سیاحین نام،شماره پاسپورت،تابعیت،هدف سفر
-برنامه سفر(مقصد ها،تاریخ هر مقصد سیاحتی،محل اقامت در طول سفر)
-نام و مشخصات رهنمای سیاحتی که همراه سیاحین میباشد
-اطلاعات نمبر تماس عاجل و فعال شرکت
مرحله دوم :تهیه مکتوب همراه مهر و امضا متقضی شرکت سیاحتی یا خود سیاح بعدا از اخذ احکام به ریاست ګرځندوی جهت دریافت مکتوب مراجعه مینماید که مطابق تقسیم اوقات ارایه شده سفر سیاحین مکلف به مراجعه به ریاست اطلاعات و فرهنګ جهت هماهنګی در هر ولایت مطلوب میباشند
هماهنګی ها با ادارات ذیربط از سوی ولایات
ریاست های اطلاعات و فرهنګ مکلف است پس از دریافت مکتوب یا آګاهی دهی در مورد آن نامه را با ادارات امنیتی و دیګر ادارات محلی مرتبط شریک نماید تا هماهنګی لازم صورت ګیرد .
بخش صنایع دستی:
در این بخش برای متقاضیان یا متشبثین صنایع دستی در قسمت نمایشګاه های ملی و در صورت امکان با نمایشګاه های بین المللی همکاری صورت میګیرد.
مرحله اول:موضوع طی عریضه درخواستی همراه با جواز و مشخصات متشبث نوع فعالیت و دیګر مشخصات به مقام معینیت ګرځندوی مالی و اداری شریګ میګردد،
مرحله دوم:بعد از ملاحظه و احکام موضوع به ریاست ګرځندوی راجع ګردیده در زمینه همکاری صورت میګیرد .
پروسیجر کارت رهنمای سیاحین
۱-در قدم نخست درخواستی عنوانی مقام معینیت ګرځندوی مالی و اداری
۲-به دسترس قرار دادن فورم تثبیت هویت.
۳-ارایه تضمین از سوی شرکت سیاحتی که رهنما سیاحین آن میباشد.
۴-ارایه استعلام های جنایی و نمبر تشخیصیه از طرف ریاست ګرځندوی و اخذ جوابیه از سوی مراجع مربوط
۶-پرداخت حق الامتیاز رهنمای سیاحین و چاپ کارت
پروسیجر مدیریت عمومی جمع آوری احصائیه سیاحین وتمدید ویزه
مدیریت عمومی جمع آوری احصائیه وتمدید ویزه سیاحین
مرحله اول: جمع آوری ارقام واحصائیه توریست های خارجی بشکل ماهوار بمنظور گزارش به ادارت ذیدخل میدیا وگزارش به مقام محترم وزارت درصورت درخواست مقامات این وزارت گزارش ارقام احصائیوی جهت اجراآت بعدی ارسال میگردد.
مرحله دوم:ارسال فورمه بشکل ربعوار که این فورمه متشکل ازسه بخش احصایه سیاحین داخلی ،خارجی ،عواید واشتغال افراد درصنعت توریزم می باشد که توسط این فارمت مشخص تمام ولایت آمارفوق الذکر ربعوار خویش را طی یک مکتوب به این اداره جهت اجراآت بعدی ارسال میدارد.
مرحله سوم : ترتیب ، تنظیم وتوحید احصائیه بخش توریزم وارئیه آن جهت نشر از طریق این وزارت اجرامیگردد.
مرحله چهارم : جمع آوری میزان اشتغال افراد ادارات دولتی وسکتور های خصوصی توریستی .
مرحله پنجم : جمع آوری میزان عواید ادارات دولتی دربخش توریزم ، میزان عواید منابع توریستی و میزان عواید سکتور های خصوصی.
مرحله ششم : جمع آوری فورمه ها وثبت ارقام دردیتابیس مربوطه
مرحله هفتم : تامین ارتباط با مسولین توریزم به منظور داشتن سیستم منظم احصائیوی با (۳۳) ولایات ووزارت خانه ها ،بنادر ومیدان های هوایئ در کشور.
مرحله هشتم : معرفی متقاضی به ریاست محترم پاسپورت وزارت امورداخله بمنظور تمدید وخروجی ویزه سیاحتی .
مرحله نهم : شرایط متقاضی ویزه سیاحتی قرارذیل است 1- داشتن درخواستی ، تائیدی حکم مقام وزارت ، معینیت گرځندوی ، ریاست گرځندوی ، کاپی پاسپورت و ویزه 2- ویزه سیاحتی ، وملاقات به مدت یکماه برای یکبار تمدید میگردد.
مرحله دهم : ثبت مشخصات متقاضی تمدید ویا خروجی ویزه دردیتابیس مربوطه .
مرحله یازدهم : هماهنگی با سازمانهای سیاحتی با حمایتی مقام معینیت گرځندوی ، مالی واداری وریاست های ذیربط این وزارت .
پروسیجر کاری مدیریت عمومی ارتباط و ارزیابی فعالیت های توریستی
مرحله اول: تآمین ارتباط با اتحادیه های شرکت های سیاحتی و تاسیسات بودوباش سیاحین وجمع آوری منابع توریستی مرکز و ولایات؛
مرحله دوم: در اختیار قرار دادن طرزالعمل ها و پالیسی های بخش توریستی به شرکت های دلتی و خصوصی؛
مرحله سوم: ابلاغ هدایات، رهنمود های ریاست گرځندوی به شرکت های توریستی جهت قانون مندی توریستی؛
مرحله چهارم: نظارت و ارزیابی شرکت های سیاحتی و تاسیسات بودوباش سیاحین درطول سال از نحوه کاری آنها در مرکز و ولایات از طریق تیم نظارت و ارزیابی که در ساحه فعالیت دارند که تا مطابق قانون توریستی فعالیت های شان است یاخیر؟؛
مرحله پنجم: تهیه گزارش از نحوه فعالیت از شرکت های سیاحتی و تاسیسات بودوباش سیاحین و شریک ساختن آن به مقام معینیت گرځندوی.
والسلام علیکم و رحمتالله و برکاته.