ریاست موزیم ملی

نگاهی به تاریخچه موزیم ملی و موزیمداری در افغانستان

نقش حیاتی موزیم ها در جوامع بشری نقشی بدیع، ماندگار و مروج ناب ترین پدیده های فرهنگی است. موزیم هااز معدود مراکز حافظ یادگاران نسل گذشته و در حقیقت فرزندان هنر و تاریخ هستند که هر یک از این اشیا در عین بی زبانی هزاران سخن می گویند زیرا اسناد معتبری از هنر، فرهنگ و تاریخ را ارائه می دهد. در جهان امروز موزیم ها نه تنها به حیث یک منبع از اطلاعات است بلکه می تواند موزیم خود نمایشگر فرهنگ و تمدن دوره های مختلف زندگی و فعالیت بشری در طول تاریخ باشد و به گونه دیگر موزیم ها یک منبع اساسی تحقیقات و پژوهش های علوم متداوله در عرصه های مختلف مطرح بحث قرار می گیرد.

موزیم ملی افغانستان: موزیم ملی افغانستان بین سالهای 1918 – 1919 میلادی مطابق 1297 – 1298 هجری شمسی در تعمیر موجود باغ بالا زیر نام صندوق خانه که بعد ها زیر نام عجایب خانه پایه گذاری گردید. محتویات این موزیم را در همان زمان عبارت بود از پرچم های مبارزات مردم افغانستان، کتب قلمی، زیورات، دست دوزی، نسخ میناتوری، سکه های قدیمه، سلاح های جنگی و البسه هایی که در زمره آثار به شمار می رفت.

موزیم ملی در سال 1924 میلادی مطابق 1303 هجری شمسی از تعمیر باغ بالا به کوتی باغچه ارگ موجود انتقال یافت و به شکل رسمی افتتاح گردید. آثار و نمایش آن به مدت شش سال در کوتی باغچه باقیماند و در سال1309 هجری شمسی آثار موزیم به تعمیر فعلی که این تعمیر در عصر شاه امان الله خان اعمار و به بلدیه شاروالی وقت استفاده می گردید منتقل گردید.

موزیم ملی افغانستان از بدو تاسیس همیشه در تلاش این بوده تا با استفاده از فرصت های مناسب پدیده ها و آثار جالب باستانی را که محصول جهان بینی نحوه اندیشه و مهارت هنرمندان و مولدین زحمت کش کشور عزیز ما بوده حراست و در پیشگاه قضاوت علاقمندان فرهنگ در سطح ملی و بین المللی قرار دهد. به خصوص بعد از سالهای 1922 که حفاری های باستان شناسان داخلی و خارجی در این خطه باستان آغاز می گردد هزاران قلم آثار بی بدیل باستانی از این دست آورده ها به موزیم ملی منتقل گردید که این رقم بزرگ الی سالهای 1992 شامل یک صد هزار قلم آثار درج موزیم ملی می گردید که از آن در این مکان بزرگ فرهنگی حفاظت و حراست صورت می گرفت. با تاسف جنگ های بی مفهوم سال های 1992 – 1995 خسارات جبران ناپذیری را به این مکان بزرگ فرهنگی وارد ساخت. که طی این جنگ های خانمانسوز حدود 70 در صد آثار موزیم ملی قسماً مفقود و خسارمند گردید و تعمیر موزیم ملی در عین درگیری گروه ها به آتش کیشده و منزل فوقانی تعمیر کاملاً با تمام اثاثیه هایش از بین رفت.

خوشبختانه بعد از ایجاد اداره موقت در کشور و با استقرار نظام و توجه جدی وزارت محترم اطلاعات و فرهنگ آن تعداد آثاریکه قبلاً در سالهای 1995 جهت حفاظت بهتر ابتدا به هوتل کابل و بعد از اعمار دیپو و یا ذخیرگاه در تعمیر وزارت اطلاعات و فرهنگ منتقل گردیده بود بعد از پروسه ثبت و سجل دوباره به موزیم ملی که کار بازسازی آن در سال 2003 با کمک کشور های دوست و علاقمند به فرهنگ افغانستان به پایه اکمال رسیده بود منتقل گردید.این در حالیست که موزیم ملی با از دست دادن تمامی اثاثیه هاووسایل دیپارتمنت های اساسی خویش مواجه گردیده بود. رهبری مقام وزارت اطلاعات و فرهنگ و رهبری موزیم ملی با برنامه ریزی های متعدد و دوامدار قادر بدان شد تا دیپارتمنت های حیاتی و مهم موزیم ملی را دوباره تهداب گذاری نمایدکه این فعالیت و طرح های مفید باعث آن شد تا آثاریکه در طول جنگ ها خسارمند گردیده دوباره تحت مرمت و بازسازی قرار گیرد. موزیم ملی کوشیده تا فعالیت های جدید اش را روی استاندارد های قبول شده جهانی در حفاظت و حراست از آثار تاریخی و فرهنگی متمرکز سازد.

اهداف موزیم ملی افغانستان:

موزیم ملی افغانستان سه هدف عمده را دنبال میکند

جمعآوری و غنامندی کلکسیونهای موزیم ملی و سایر موزیم ها در کشور.
حفاظت از آثار تاریخی و فرهنگی محفوظ در این موزیم و سایر موزیم ها در کشور.
رشد سطح آگاهی عامه و آموزش مردم از طریق برگزاری نمایشگاه ها و سایر برنامه های آموزشی.

فعالیت های عمده موزیم ملی افغانستان:

برگرداندن هزاران قلم آثار سرقت شده از افغانستان. موزیم ملی افغانستان با کمک و یاری کشور های دوست و علاقمند به فرهنگ کشور عزیز ماتوانست هزاران قلم آثاریکه از موزیم ملی و موزیم های محلی بغارت رفته بود دوباره به موزیم ملی انتقال دهد.
تدویر نمایشگاه های ملی و بین المللی جهت آگاهی دهی فرهنگ و تاریخ بی بدیل در دیدگاه جهانیان قرار داده شد.
تغییر در سیستم جمع دهی آثار از تحویلداران به سیستم های جدید (کیوریتوران) با موزیمداران که اعضای مسلکی موزیم را تشکیل می دهد.
ثبت و راجستر آثار با سیستم ها و میتود های قبول شده جهانی (یعنی ثبت و راجستر آثار در یک دیتابیس و مرکز اسناد).
جلب کمک ها در بورسیه های کوتاه مدت و دراز مدت از کشور ها و موزیم های بزرگ جهان جهت ارتقاء ظرفیت های کاری کارمندان موزیم ملی
تحکیم روابط نیک فرهنگی با کشور ها و موزیم های جهان.
فعال ساختن دیپارتمنت های کلیدی موزیم ملی – چون دیپارتمنت ترمیم آثار،عکاسی، موزیولوژی، اتنوگرافی و سایر شعبات مرتبط به حفاظت آثار موزیم ملی.
فعال ساختن موزیم های محلی در ولایات و ثبت و راجستر آثار در موزیم های ولایتی.
سیستم سازی و تجهیز ذخیرگاه های متناسب به نوعیت آثار جهت حفاظت بهتر آثار در ذخیرگا ها.
ایجاد سهولت ها برای بازدید کنندگان که این امر باعث شده تا روزانه بیشتر از صد ها نفر از هموطنان ما از موزیم ملی دیدن به عمل آورند.
اتخاذ تدابیر حفاظتی جهت حفاظت بهتر آثار موزیم ملی در ذخیرگاه ها و نمایشگاه ها.
راه اندازی برنامه های موزیم سیار یا موبایل موزم در مکاتب.
ترمیم آثار شکستانده شده در سال 2001
ایجاد باغ سرسبز و وسیع در محوطه موزیم ملی افغانستان
افزایش عواید و رشد سطح آگاهی مردم از طریق برگزاری نمایشگاه های بین المللی
ترمیم آثار در خارج از کشور در کشور های جاپان، چک و فرانسه
ایجاد کورس های آموزشی برای موظفین موزیم های ولایتی.